تاریخ سامانیان، روایت فراز و نشیب‌های شکل‌گیری حکومتی فارسی زبان در ایران پس از اسلام است. برخی از شاهان هخامنشی، همچون اردشیر دوم به آناهیتا اعتقاد داشت و او را می‌پرستید. پس از چیش پیش، قلمرو او میان دو پسرش آریارمنه و آرشامه تقسیم شد. در این زمان، هوخشتره مادی http://hashieh.avablog.ir/post/258/%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1%DB%8C+%D9%87%D8%AE%D8%A7%D9%85%D9%86%D8%B4%DB%8C+%DA%86%D9%87+%D9%86%D9%88%D8%B9+%D8%AD%DA%A9%D9%88%D9%85%D8%AA%DB%8C+%D8%A8%D9%88%D8%AF%D8%9F